Arti vertelt over klimaatrechtvaardigheid in Indonesië
Arti Indallah Tjakranegara is programma-manager bij Yayasan Humanis dan Inovasi Sosial (gelieerd aan Hivos). Ze coördineert het programma Voices for Just Climate Action (VCA). Daarvoor werkt ze samen met lokale gemeenschappen om hun stem te laten horen in nationale én internationale discussies over de klimaatcrisis.
We spraken haar over de gevolgen van klimaatverandering in Indonesië en het werk van Hivos en onze partners.
Hoe beïnvloedt de klimaatcrisis Indonesië?
Indonesië is een archipel. Daardoor is het uiterst kwetsbaar voor de gevolgen van een veranderend klimaat en met name de stijgende zeespiegel. Dit raakt het hele land. Ook de hoofdstad Jakarta is kwetsbaar; daar stijgt niet alleen de zeespiegel maar verzakt tegelijkertijd het land. In de afgelopen 20 jaar tot wel 4 meter! Dit wordt onder andere veroorzaakt doordat minder dan de helft van de stad toegang heeft tot stromend water en huishoudens en bedrijven illegaal grondwater winnen.
Daar komt nog eens bij dat Indonesië kampt met droogtes. De terugkeer van El Niño (periodieke klimaat-gebeurtenis gerelateerd aan een stijging van de temperaturen in de Stille Oceaan) leidt nu tot nóg minder regenval en nóg langere droogtes.
Wat betekent klimaatrechtvaardigheid voor jou?
De klimaatcrisis verergert sociale onrechtvaardigheid en ongelijkheid enorm. In 2021 trof cycloon Seroja een van de provincies waar wij werkzaam zijn, Oost-Nusa Tenggara. Daar zag je echt dat mensen uit midden- en hoge inkomensgroepen er veel makkelijker weer bovenop kwamen dan mensen met lage inkomens. Heb je geld? Dan kan je je huis laten renoveren of zelfs tijdelijk naar een andere locatie verhuizen.
Kleine vissers daarentegen verloren hun boten en daarmee hun primaire bron van inkomsten. In de daaropvolgende maanden kregen ze weinig financiële steun en konden ze die boten niet repareren, laat staan een nieuwe kopen. Boeren verliezen op dezelfde manier hun bestaansmiddelen door klimaatproblematiek. Bepaalde groepen worden dus harder getroffen door klimaatverandering dan andere. Klimaatactie is rechtvaardig wanneer we rekening houden met deze verschillen.
Wat hebben we al bereikt in Indonesië?
We werken samen met koplopers in de strijd tegen klimaatverandering. We steunen getroffen gemeenschappen en helpen hen om invloed uit te oefenen op besluitvorming over klimaatbeleid. Zo brachten we samen met vrouwen in Noord-Jakarta de delen van sloppenwijken in kaart die het meest kwetsbaar zijn voor de stijgende zeespiegel. In Oost-Nusa Tenggara hebben we een klimaatforum opgezet waar de lokale gemeenschap kan deelnemen aan discussies over klimaatverandering en klimaatbeleid. Ook lobbyen we om lokale klimaatfondsen te spekken met meer geld.
Op andere plekken ondersteunen onze partners vissers met het vormen van vakbonden. Samen kunnen ze zich beter en luider laten horen, vooral als ze een platform hebben waarop ze kunnen spreken met beleidsmakers. We trainen ze ook om de taal van die beleidsmakers te spreken. Hierdoor zijn ze succesvoller in het opeisen van hun rechten en het beïnvloeden van beleid.
De technische oplossingen om klimaatverandering tegen te gaan bestaan. Het grote probleem is een gebrek aan politieke wil om ze uit te voeren.
Wat motiveert je om dit werk te doen?
De technische oplossingen om klimaatverandering tegen te gaan bestaan. Het grote probleem is een gebrek aan politieke wil om ze uit te voeren. Daarbij worden bestaande sociale onrechtvaardigheden ook nog eens erger door klimaatverandering.
Mensen zijn complex, maar we moeten ze begrijpen als we juist die problemen willen aanpakken die technologie alleen niet kan oplossen. Daarom ben ik van environmental engineering overgestapt naar ontwikkelingsstudies en sociologie en werk ik nu voor het Voices for Just Climate Action programma. Bij de aanpak van klimaatverandering nemen we de perspectieven en omstandigheden van mensen als uitgangspunt.
Welke rol speelt rechtvaardigheid in de toekomst van Indonesië?
We zullen mensen – bovenal beleidsmakers – erop blijven wijzen dat klimaatonrechtvaardigheid bestaat. Dit is stap één richting het in twijfel trekken van de huidige, schadelijke ontwikkelings- en economische modellen. We willen de maatschappij laten nadenken over wie er precies voordeel halen uit de huidige klimaatoplossingen en vooral wie dat niet doet. Pas als iedereen de scheve machtsverhoudingen erkent, wordt het mogelijk om met oplossingen te komen die het best inspelen op de behoeften van kwetsbare gemeenschappen.
Over Voices for Just Climate Action
Met Voices for Just Climate Action zorgen we ervoor dat ondervertegenwoordigde en kwetsbare groepen zoals vrouwen, jongeren en inheemse bewoners een centrale rol krijgen in klimaatoplossingen. Hun stem is cruciaal voor effectieve en duurzame klimaatactie.
