Briseida bestrijdt corruptie in Guatemala
Briseida Milian (28) is activiste in Guatemala. Haar werk en dat van andere mensenrechtenverdedigers is meer nodig dan ooit. Zeker nu de president van het land, Jimmy Morales, de Internationale Commissie tegen Straffeloosheid in Guatemala (CICIG) het land uit heeft gezet.
Op verzoek van Guatemala werd CICIG bijna 13 jaar geleden door de Verenigde Naties opgericht. Sindsdien heeft het onderzoeken naar corruptiezaken in het land gesteund. In 2015 openbaarde de commissie enkele spraakmakende corruptiegevallen waarbij personen in hoge functies betrokken waren. Sindsdien wordt de commissie structureel tegengewerkt met als dieptepunt het uit het land zetten van de hele organisatie.
Corrupte politici en de strijd van mensenrechtenverdedigers
2015 was om meerdere redenen een bewogen jaar in Guatemala. In de steden stonden verschillende groepen op met een gezamenlijk doel: het wegkrijgen van corrupte politici. JusticiaYa (‘Gerechtigheid, nu!’) was een van die organisaties. Briseida, student grafisch ontwerp en sociale psychologie, sloot zich erbij aan en stortte zich volledig op haar rol als activist.
“We zijn voortgekomen uit de demonstraties op straat.” vertelt Briseida. “Het begon in 2015 met de aankondiging van de eerste demonstratie op Facebook. Het was een spontane uiting van ons verlangen naar verandering.” De leden van JusticiaYa deelden hetzelfde gevoel. “We voelden dat dingen niet klopten en daar wilden we iets aan doen. We wisten dat het systeem verkeerd was, oneerlijk en onrechtvaardig. Dat heeft ons tot actievoeren aangezet.”
Als een waakhond
Onder druk van de protesten treedt eind 2015 de toenmalig president af. Briseida: ”Op dat moment dachten we erover om te stoppen. Maar het land wordt niet ineens eerlijker en rechtvaardiger als een aantal mensen hun functie neerlegt. Daarom hebben we besloten door te gaan. We zien het als onze taak om alle politieke misstanden aan de kaak te stellen. Als een waakhond.”
JusticiaYa bestaat voornamelijk uit jongeren en studenten uit Guatemala City. Zij hebben allemaal toegang tot internet en sociale media. Inmiddels heeft JusticiaYa meer dan 100.000 likes op Facebook en 90.000 volgers op Twitter. Online sociale netwerken spelen een belangrijke rol. Ze openen de ogen van burgers en maken onrecht en machtsmisbruik zichtbaar.
Strijd om de macht
Aan de politieke crisis in Guatemala lijkt geen eind te komen. Volgens Briseida zijn de recente crises in haar land onderdeel van een veel langere historische machtsstrijd. “Guatemala is eeuwenlang gerund door een zakenelite. Aan het einde van de twintigste eeuw begon deze elite de Burgeroorlog (1960-1996) te financieren. Militaire groepen kwamen aan de macht en er leek steeds meer sprake van georganiseerde misdaad. Er is nu een machtsstrijd zichtbaar tussen al deze groeperingen. Hun belangen worden bedreigd. Dat werd duidelijk door de onderzoeken van CICIG. Die commissie heeft deze netwerken van corruptie blootgelegd. Daarvoor konden zij ongestraft hun gang gaan. Nu deze machthebbers voor het gerecht moeten verschijnen, hebben we te maken met een enorme terugslag.“
Activist ben je niet alleen in het weekend
Haar werk als activist heeft voor Briseida een grote invloed gehad op haar persoonlijke leven. “Activist ben je niet alleen in het weekend. Het wordt een manier van leven”, legt Briseida uit. Ze gaat ervan uit dat ze nog jaren als burgeractivist actief moet zijn om echte politieke veranderingen in haar land voor elkaar te krijgen.
Activist Alert is cruciaal voor mensenrechtenverdedigers
Installatie van het Activist Alert is volgens Briseida cruciaal. Het systeem maakt gevaren zichtbaar en plaatst de ontwikkelingen in Guatemala in een breder perspectief. “Een betrokken activist realiseert zich misschien niet hoe groot het risico is dat hij of zij neemt. Een systeem zoals het Activist Alert waakt van buitenaf over mensenrechtenverdedigers en beschermt ze bij hun werk.”
