IDAHOT 2021: LHBTIQ+-gemeenschap in zwaar weer
Vandaag is de Internationale Dag tegen Homofobie, Bifobie en Transfobie (IDAHOT). Vorig jaar zagen we al dat de LHBTIQ+-gemeenschap onevenredig zwaar wordt getroffen door de gevolgen van de coronapandemie en vroegen we daar aandacht voor. Beperkte toegang tot economische steunprogramma’s betekent: hoe langer de pandemie duurt, hoe moeilijker het voor activisten en maatschappelijke organisaties wordt om hun werk voor gelijke rechten voort te zetten.
Ondanks alle uitdagingen is het IDAHOT-thema van dit jaar er een van hoop – Together: Resisting, supporting and healing! Al sinds het begin van de pandemie werken organisaties over de hele wereld hard aan het bieden van hulp aan mensen die het meest buitengesloten zijn.
Gebrek aan beleid in El Salvador
Veel mensen uit de LHBTIQ+-gemeenschap zijn door de pandemie hun baan kwijtgeraakt. De reguliere hulpverlening helpt hen vaak niet. “Vrienden van me hadden al weken niet gegeten”, vertelt Wendy Castillo. Ze is vrijwilliger bij Asociación ASPIDH Arcoiris Trans, een transorganisatie in El Salvador. Zij bezocht afgelegen plaatsen waar de lokale overheid geen enkele vorm van hulp biedt.
Dit komt bovenop de tegenslagen en economische uitsluiting waar de LHBTIQ+-gemeenschap al mee te kampen had. En op dit moment heeft armoedebestrijding en financiële ondersteuning van deze groepen geen enkele prioriteit.
Daarom steunt Hivos organisaties als de Asociacíon ASPIDH Arcoiris Trans. Opgericht in 2008 door Mónica Linares Hernández, een 41-jarige trans vrouw uit El Salvador. Haar leven werd getekend door discriminatie, gebrek aan kansen en uitsluiting van overheidsprogramma’s.
“De Salvadoraanse staat heeft geen inclusief beleid,” legt ze uit. “Dat maakt de LHBTIQ+-gemeenschap nog kwetsbaarder. Het is belangrijk dat er een actief beleid is of in gang gezet wordt.”
Dankzij Monica’s tomeloze inzet en die van vrijwilligers zoals Wendy, biedt de Asociacíon verschillende hulpdiensten aan zoals onderdak, mentale begeleiding en juridische ondersteuning. Daarnaast pleiten op zowel nationaal als internationaal niveau voor de rechten van LHBTIQ+ mensen. Alleen het afgelopen jaar al heeft de Asociacíon meer dan 4.000 mensen door heel El Salvador geholpen.
Steun voor LBQ-vrouwen in Kenia
Sara Akinyi, medeoprichter en directeur van ELITE LBQ in Kenia, deelt deze ervaringen. “De coronacrisis heeft de uitdagingen waar LBQ-vrouwen al voor de pandemie mee te maken hadden alleen nog maar verergerd. Door de strenge regels van de overheid om de verspreiding van het virus tegen te gaan, zijn veel van hen hun baan en inkomen verloren. Het gevolg is enorme financiële onzekerheid en stress”, legt ze uit.
ELITE LBQ is een lokale organisatie in West-Kenia die zich inzet voor geïntegreerde gezondheidszorg voor lesbische, biseksuele en queer vrouwen (LBQ). Ook werkt de organisatie aan het creëren van veilige plekken waar LBQ-vrouwen zich zonder angst voor stigmatisering of discriminatie kunnen uiten, hun rechten kunnen leren kennen en mentale ondersteuning kunnen krijgen.
Sinds het begin van de pandemie hebben tientallen vrouwen via ELITE LBQ noodzakelijke hygiëneproducten en voedseldonaties ontvangen. Ook is er psychosociale steun in de vorm van gratis telefoontherapiesessies mogelijk gemaakt en werden er informatiepakketten verspreid om het bewustzijn over mentale gezondheid in coronatijd te verbeteren.
Financiële uitdaging
Zowel Asociación ASPIDH Arcoiris Trans als ELITE LBQ ontvingen van Hivos noodfinanciering om hun belangrijke werk voort te zetten. “Dat was de grootste uitdaging tijdens de pandemie: het krijgen van financiering”, zegt Monica. “Het is normaal gesproken al moeilijk om fondsen te werven voor LHBTIQ+ programma’s; in tijden van crisis is dat nóg lastiger.”
Mensenrechtenorganisaties staan onder grote druk. Ze hebben niet alleen steun nodig om kwetsbare groepen te bereiken tijdens de pandemie, maar ook om het hoofd financieel boven water te houden. Zodat ze na de pandemie hun reguliere werkzaamheden kunnen hervatten. Veel organisaties zien fondsen teruglopen en nieuwe financieringsmogelijkheden opgeschort worden. Het is de vraag of organisaties als de Asociacíon en ELITE LBQ, die levensbelangrijk werk verrichten, kunnen blijven voortbestaan.
Gelukkig zijn er ook lichtpuntjes. Organisaties richten hun aandacht nu op de meest uitgesloten LHBTIQ+-groepen en bedenken creatieve manieren om hen te bereiken. Omdat de meeste activiteiten online plaatsvinden, kunnen meer leden van de gemeenschap worden bereikt. Hierdoor ontstaat een grotere en sterkere beweging die klaar is om de handen ineen te slaan zodra de pandemie voorbij is.
Ook Monica kijkt hoopvol naar de toekomst. “Onze droom – en ik denk dat ik namens het hele team kan spreken – is om een organisatie te zijn die genoeg financiële middelen heeft om zich te blijven voor LHBTIQ+-rechten, met name voor trans mensen. Zodat zij kunnen studeren en een fatsoenlijke baan kunnen krijgen, en krijgen waar zij recht op hebben.”
Free to be me
Een eerlijke, gelijkwaardige en welvarende maatschappij vraagt om gelijke rechten, verantwoordelijkheden en kansen. Maar mensen die lesbisch, homo, bi, transgender, intersekse en/of queer zijn (LHBTIQ+) krijgen nog steeds dagelijks te maken met discriminatie en vooroordelen. Met ons programma Free to be me strijden we samen met hen voor hun rechten – en werken in het bijzonder aan het versterken van hun sociaaleconomische positie.