In Libanon staan seksuele en reproductieve gezondheid en rechten onder druk

Wat is er de afgelopen jaren allemaal gebeurd in Libanon?

In oktober 2019 begon de Libanese bevolking een revolutie tegen de corrupte politieke elite van het land. Vanaf maart 2020 gebruikte de regering de lockdowns, die de verspreiding van Covid-19 onder controle moesten houden, als excuus om protesten neer te slaan en vrijheden verder te beperken.

Na het begin van de revolutie escaleerde de economische crisis heel snel. Door de pandemie verergerde dit alleen nog maar. Als gevolg daarvan daalde de lokale munteenheid tot een historisch dieptepunt van minder dan 80 procent van zijn waarde. De werkloosheid steeg in een razend tempo terwijl veel lokale bedrijven gedwongen waren te sluiten. Naar schatting leeft nu meer dan 60 procent van de inwoners van Libanon onder de armoedegrens.

Tot overmaat van ramp was daar op 4 augustus 2020 ook nog de enorme explosie in de haven van Beiroet. Een groot deel van de stad werd verwoest en meer dan 200 mensen kwamen om het leven. Zo’n 300.000 mensen zijn hun huis kwijtgeraakt. De impact daarvan is niet verminderd, zelfs niet meer dan een jaar later. De mensen in Libanon zijn getraumatiseerd en lijden, en er is nog steeds geen verantwoording afgelegd.

Hoe beïnvloeden deze crises seksuele en reproductieve gezondheid en rechten?

De seksuele en reproductieve gezondheid en rechten van vrouwen, meisjes, LHBTIQ+ mensen, vluchtelingen en migranten zijn grotendeels over het hoofd gezien. Dan gaat het onder andere over het recht om te beslissen over je eigen lichaam en goede seksuele voorlichting. Maar ook om toegang tot anticonceptie en gezondheidszorg tijdens een zwangerschap. Hoewel ze nooit hoog op de openbare beleidsagenda stonden, hebben hun rechten nu nóg minder prioriteit.

De economische crisis heeft de toegang tot seksuele en reproductieve gezondheidsdiensten bemoeilijkt. Daarnaast zijn menstruatieproducten bijvoorbeeld veel duurder geworden, waardoor meisjes en jonge vrouwen moeite hebben om die te kunnen betalen.

Veel leden van de LHBTIQ+ gemeenschap moesten gedwongen in quarantaine in gewelddadige en homofobe of transfobe huishoudens. Daardoor nam het risico op huiselijk geweld enorm toe. Door een gebrek aan medische voorzieningen moesten veel transgender personen hun hormoontherapie aanpassen of stoppen. En de hoge prijzen van condooms en het ontbreken van pre-exposure (PrEP) en post-exposure (PEP) behandeling heeft de kans op hiv en andere seksueel overdraagbare aandoeningen vergroot.

Wat doet Marsa om deze problemen aan te pakken?

Alle eerdergenoemde groepen staan voor enorme uitdagingen. Alleen al om in basisbehoeften zoals voedsel, huisvesting en gezondheidszorg te voorzien. Mijn organisatie Marsa is een centrum voor seksuele gezondheid. Sinds de escalatie van de crises, en vooral na de explosie, hebben we talloze verzoeken ontvangen van leden van onze gemeenschap voor financiële support of voedselhulp. Daarom hebben we de handen ineengeslagen met andere maatschappelijke organisaties om onze activiteiten uit te breiden en basishulp te kunnen bieden aan degenen die dat het meest nodig hebben.

Wat is er nodig in Libanon?

Het is belangrijk om lokale organisaties en bewegingen te betrekken bij programma’s die erop gericht zijn om hun gemeenschappen te versterken. Dit betekent dat mensen uit deze gemeenschappen zélf activiteiten moeten kunnen bepalen en uitvoeren om op te komen voor hun rechten. Er wordt dan meer gebruik gemaakt van eigen kennis en ervaringen waardoor er meer bereikt kan worden. Jonge vrouwen, LHBTIQ+ mensen en vluchtelingen weten zelf het beste wat zij nodig hebben.

Met We Lead, een programma van Hivos samen met Marsa en vier andere partners wereldwijd, zetten we ons daarvoor in. We zorgen ervoor dat meisjes en jonge vrouwen aan het roer staan van verandering. Zodat zij zelf in de positie zijn om hun seksuele en reproductieve gezondheid en rechten te verbeteren.