Wereldwijd staan rechten van vrouwen en LHBTIQ+ personen onder druk
Overal ter wereld winnen conservatieve ideeën aan terrein. Vooral vrouwen en LHBTIQ+ personen hebben het hierdoor zwaar te verduren. Nieuwe en aangepaste wetten perken hun vrijheden verder in en wakkeren haat en discriminatie aan. Fisayo werkt voor Hivos in Nigeria: “Voor een relatie met iemand van hetzelfde geslacht kun je 14 jaar celstraf krijgen.” Flor uit Guatemala ziet de gevolgen ook: “In maart probeerde het congres een miskraam strafbaar te maken.”
Volgens Fisayo is er altijd geweld geweest tegen de LHBTIQ+ gemeenschap in Nigeria. Dat werd erger in 2014. Toen werd er een antihomowet aangenomen die een huwelijk tussen twee mensen van hetzelfde geslacht verbiedt. Daarop kwam een gevangenisstraf tot 14 jaar te staan. Ook LHBTIQ+ belangenorganisaties zijn verboden. “De wet heeft het geweld tegen LHBTIQ+ mensen doen oplaaien. Met afpersing, willekeurige arrestaties, onwettige gevangenisstraffen, geweld en zelfs verkrachtingen tot gevolg.”
Onlangs is er bij het Nigeriaanse Huis van Afgevaardigden een nieuwe wet ingediend die travestie strafbaar stelt. Overtreders riskeren een gevangenisstraf tot 6 maanden of een boete van 500.000 Nigeriaanse Naira (zo’n 1.150 euro). “Deze wet raakt niet alleen trans personen, maar iedereen van wie het uiterlijk afwijkt van het heteronormatieve plaatje.”
Miskraam wordt misdaad
Ook in Guatemala staan vrouwen- en LHBTIQ+ rechten onder druk. Flor: “In maart nam het congres een wet aan die veel zwaardere straffen oplegde voor abortus. En zelfs bij een miskraam konden vrouwen gevangenisstraf krijgen.” De wet werd aangenomen met een overweldigende meerderheid van stemmen, maar meteen erna weer ingetrokken onder druk van oppositieleiders en maatschappelijke organisaties. “Ook de LHBTIQ+ gemeenschap zou slachtoffer zijn geworden van de wet. Er stond letterlijk in dat je LHBTIQ+ personen niet met respect hoeft te behandelen.”
Goede christenen
Fisayo en Flor zien dat hun overheden en politieke partijen gebruik maken van de negatieve beeldvorming rond abortus en LHBTIQ+ personen in hun land. “Volgend jaar zijn er verkiezingen in Nigeria en dat is altijd in het nadeel van minderheden. Politici keren zich nog meer tegen abortus en seksuele en genderdiversiteit om aan de macht te komen. De kans is hierdoor groot dat de travestiewet wordt aangenomen.” Flor: “De overheid in Guatemala is door en door corrupt. Om de aandacht daarvan af te leiden, zetten ze abortus en seksuele en genderdiversiteit op de agenda, onderwerpen die voor opschudding zorgen in ons land. En ze zetten zichzelf zo neer als goede christenen die het leven en familie verdedigen.”
De opmars van conservatieve regeringen wakkert haat aan.
Uit eigen ervaring
Flor maakt de benarde positie van LHBTIQ+ personen van dichtbij mee. “Ik woon samen met mijn vriendin en mijn dochter. Dat ik met een andere vrouw samenwoon, is lastig voor mijn omgeving. Het was bijvoorbeeld heel moeilijk een school voor mijn dochter te vinden die onze thuissituatie accepteerde en haar wilde aannemen. Dat is uiteindelijk gelukt, maar mijn dochter heeft besloten tegen niemand te vertellen dat ze twee moeders heeft. Ze is bang dat klasgenoten en ouders daar moeilijk over doen en dat ze uiteindelijk van school moet. We kunnen dus niet open en vrij zijn over wie we zijn en hoe wij willen leven.”
Fisayo maakt ook deel uit van de LHBTIQ+ gemeenschap: “ Ik krijg negatieve opmerkingen naar mijn hoofd geslingerd. Maar de allerarmsten in de landelijke gebieden ervaren het meeste geweld en de meeste discriminatie. Mijn ervaringen zijn niks vergeleken bij wat zij moeten doorstaan.”
We Lead brengt organisaties samen
Flor en Fisayo willen tegenwicht bieden aan het conservatieve politieke klimaat dat minderheden nog verder in een hoek drijft en zo bijdragen aan een mooiere wereld voor toekomstige generaties vrouwen en LHBTIQ+ mensen. Daarom zetten zij zich volop in voor het We Lead programma van Hivos, dat de meest kwetsbare vrouwen een stem geeft.
Fisayo: “We werken aan het verbeteren van de seksuele en reproductieve gezondheid en rechten van vrouwen die leven met een handicap, zich identificeren als lesbisch, biseksueel of trans, op de vlucht zijn of leven met hiv. Zij krijgen door discriminatie vaak niet de zorg en steun die ze nodig hebben.”
We Lead brengt organisaties van jonge vrouwen samen. “We bundelen onze krachten en pleiten samen voor de rechten van deze vrouwen. Het is een uniek programma dat jonge mensen in het middelpunt zet. Zij bepalen zelf hoe ze hun leven het beste kunnen verbeteren, niet een oudere generatie die veel verder van ze afstaat.”
Toekomstdromen
Sinds een jaar ziet Fisayo dat lesbische, biseksuele en trans vrouwen in Nigeria steeds mondiger en zichtbaarder worden. “Dat is echt iets nieuws. Zo spreken sterke, jonge feministen zich uit via social media en delen ze kennis over de LHBTIQ+ gemeenschap. Ondanks het geweld en de gendernormen zeggen ze: ik wil mezelf zijn. Met zo’n vechtersmentaliteit zie ik de toekomst positief
Flor weet dat er van de conservatieve overheid in Guatemala weinig verbetering te verwachten valt. Maar ziet ook dat maatschappelijke druk invloed heeft. “Verandering moet uit de vrouwen zelf komen. Ik hoop dat de samenwerking tussen vrouwen binnen We Lead zorgt voor steeds grotere successen. Zodat zij over 20 jaar onze nieuwe politieke leiders en beleidsmakers kunnen worden.”
