De weg naar acceptatie
Ze bezocht een medicijnman, vroeg religieuze leiders om advies. Ze bad maandenland en ging vasten. Wamuyu, moeder van drie uit Kenia, deed er alles aan om de seksualiteit van haar dochter te veranderen. Ondanks haar pijnlijke pogingen bleken moeder en dochter in staat hun relatie te redden. Wamuyu werd zelfs een voorbeeld voor andere ouders die hun kind niet konden accepteren.
Uitsluiting en discriminatie van LHBTIQ+ personen vindt overal en op allerlei niveaus plaats. En dus probeert Hivos ook op verschillende plekken en met verschillende methoden de rechten van de queer gemeenschap te beschermen. Vaak gaat het om wetgeving en spreken we met beleidsmakers en politici, maar we gaan ook het gesprek met familieleden niet uit de weg. Sterker nog, dat is vaak waar acceptatie in een gemeenschap begint. Dat blijkt ook uit het bijzondere verhaal van Wamuyu.
Een gesprek in plaats van een debat
Om het gesprek met familieleden op een goede en effectieve manier aan te gaan, werken we samen met partners als het Global Interfaith Network. Zij zijn gespecialiseerd in het voeren van een dialoog met religieuze leiders. Religie wordt ook in Kenia namelijk vaak gebruikt als rechtvaardiging voor discriminatie en uitsluiting, en leiders roepen op tot haat en geweld. Het netwerk ziet dat als zij hun houding veranderen, de publieke opinie ook toleranter wordt.
Nu passen we de lessen die we tijdens deze complexe gesprekken geleerd hebben toe als we met naasten van queer personen in gesprek gaan. Het woord ‘gesprek’ is daarbij cruciaal, zegt Toni Kruger-Ayebazibwe van het Global Interfaith Network. “Dat is echt anders dan in debat gaan, wat je vaak in de media ziet. In een debat krijgen de grootste tegenpolen het podium. Dat wakkert polarisatie juist aan. Een echte dialoog voeren kost veel meer tijd, maar kan mensen ook veel dichter bij elkaar brengen.”
Wamuyus huis als veilige plek
Dat is ook de ervaring van Wamuyu. Zij bezocht een aantal sessies en leerde haar dochter accepteren. En dat is een groot verschil met hoe ze vroeger in het leven stond. “Ik heb mijn dochter zelfs van school gehaald. Ik wilde geen schoolgeld verspillen aan een kind dat de kant van de duivel koos.”
Ik wilde geen schoolgeld verspillen aan een kind dat de kant van de duivel koos.
De gesprekken over begrip, vooroordelen en liefde overtuigden Wamuyu dat ze haar leven anders wilde aanpakken. Ze besloot om de opleiding van haar dochter alsnog te steunen én niet alleen haar dochter, maar ook andere jonge lesbische vrouwen te helpen.
Wamuyu ziet haar werk als “een extra last die ze met compassie draagt”. En hoewel dat misschien niet de woorden zijn die LHBTIQ+ activisten gewend zijn te horen; het zijn de woorden die Wamuyu vindt voor haar werk. Wanneer het even kan, koopt ze spullen voor haar dochter en diens vriendinnen en opent ze haar huis zodat de jonge vrouwen een veilige plek hebben.
Een nieuwe solidariteitsgroep
Het zijn verhalen zoals dat van Wamuyu die ertoe hebben geleid dat we dit werk structureler aan willen pakken. Dankzij ons Free to be Me-programma gaat dat lukken.
In Kenia zijn activisten, progressief religieuze bondgenoten en familieleden van queer personen samengekomen om een solidariteitsgroep op te richten. De organisatie is inmiddels bezig met een officiële registratie. En dat is uniek. Het is voor het eerst dat al deze groepen – allemaal met hun eigen perspectief en ervaring – gaan samenwerken. Zo kunnen we met familieleden in gesprek gaan, onwetendheid tegengaan, de publieke opinie veranderen, queer personen in nood ondersteunen en met elkaar wetgeving proberen te verbeteren.
Aan de basis van dit bijzondere initiatief stonden ouders en familieleden. Hun betrokkenheid bleek de sleutel en overtuigde ook anderen zich aan te sluiten.
Wat doet Hivos?
Met ons programma Free to be Me werken we in 12 landen aan het verbeteren van de sociaaleconomische positie van LHBTIQ+ personen. We ondersteunen de gemeenschap om te pleiten voor eerlijke wet- en regelgeving en werken aan het beïnvloeden van de publieke opinie.
Dat is belangrijk, want we zien dat discriminatie al vroeg ongelijkheid in de hand werkt. LHBTIQ+ personen verlaten vaker school, hebben meer moeite met een baan te vinden en kunnen vaak niet zichzelf zijn op werk. Daarom zetten wij ons in voor het aanpakken van ongelijkheid en uitsluiting.