Eerste ‘true price’-roos te koop

Dertien cent meer. Zoveel moet een gemiddeld bosje rozen van tien stuks extra kosten om de arbeiders op de bloemenkwekerijen in Afrika te voorzien van een fatsoenlijk loon. In landen als Kenia en Ethiopië zijn de arbeidsomstandigheden in de bloemensector regelmatig slecht, en de lonen veel te laag. Bijna driekwart van de werknemers is vrouw; met hun inkomen moeten zij vaak een heel gezin onderhouden. Dat lukt niet: in het Keniaanse bloemengebied bij uitstek, rondom Lake Naivasha (waar ook de meeste Nederlandse bloemenkwekers zitten), komt een fulltime werker op jaarbasis ruim 1700 dollar tekort. Dat is ruwweg de helft van wat ze in de praktijk verdienen. In Ethiopië is de loonkloof nog groter.

Small Change, Big Deal

Hivos voerde geruime tijd campagne voor betere arbeidsomstandigheden voor vrouwen in ontwikkelingslanden. De laatste jaren ligt de focus op leefbaar loon in de rozenteelt in Afrika. “Steeds weer kregen wij van vrouwen daar te horen dat hun slechte positie terug te voeren is op onderbetaling, en onzekerheid over hun baan”, zegt campagneleider Caroline Wildeman. “Ze weten niet of hun overwerk betaald wordt. En of ze de week erop nog werk hebben. Dat maakt ze extreem kwetsbaar. Onder meer voor seksuele intimidatie. Zo’n supervisor op de werkvloer die zegt: als je wil blijven, zie ik je straks in het washok. Toen hebben we geconcludeerd: we moeten ons richten op de betaling van een fatsoenlijk loon, als een mensenrecht.”

Supermarkten zijn er heel goed in je aan het lijntje te houden.

Wildeman vertelt in een interview met P+ dat de supermarkten eerst enthousiast leken om iets aan de situatie te verbeteren: “We hebben de acht grootste ketens benaderd. Onze vraag was: willen jullie met ons samen een proef doen voor betere betaling? Zes van de acht reageerden daarop.”

De aanpak bestond uit een stappenplan. Ken je keten, was stap één: weet als supermarkt waar je bloemen vandaan komen, wat de arbeidsomstandigheden zijn en het niveau van beloning. De volgende stap zou dan zijn om onderzoek te doen naar de kansen van betere salarissen. Geen van de supermarkten bereikte dat niveau echter. Wildeman: “Met Albert Heijn hebben we een stappenplan gemaakt, maar daar is het vervolgens de afgelopen drie jaar bij gebleven. Supermarkten zijn er heel goed in je aan het lijntje te houden.”

Ook bij Hivos realiseren ze zich dat de vraag naar betere beloning van de werknemers botst met de reden waarom de bloemenkwekers in Afrika zitten: naast het gunstige klimaat juist ook vanwege de lage lonen. “We weten dat het om een systeemverandering gaat. Dat kost tijd. En je moet alle betrokkenen op één lijn krijgen. Daar zijn we een heel eind mee gekomen, maar nog niet ver genoeg.”

De eerlijke roos

Om toch een doorbraak te forceren aan het einde van de campagne benaderde Hivos Equinox Flowers in Kenia. Dat bedrijf ging akkoord met het voorstel een roos met een eerlijke prijs te lanceren. “Die roos is onze erfenis”, zegt Wildeman. “Een boodschap aan de supermarkten. Wij gaan niet zelf een nieuwe productielijn in de markt zetten. Maar we laten hiermee zien: als je het echt wilt, kan het ook. Het door ons ontwikkelde stappenplan op weg naar een leefbaar loon krijgen ze er gratis bij.”

Hivos en True Price zijn niet de enige partijen die werken aan een True Price roos. Namens de sierteeltsector, die vorig jaar een convenant internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen ondertekende, zegt Jeroen Oudheusden: “We mikken erop eind volgend jaar een goede aanpak richting een leefbaar loon te hebben ontwikkeld voor de komende jaren. Op basis van de pilots die we de komende tijd doen. Dan hopen we, naast Albert Heijn, meer retailers erbij te betrekken. Het bouwen van een brede coalitie, ook internationaal, is essentieel om dit tot een succes te maken.”

True Price Festival

De eerlijke roos wordt op vrijdag 27 november gelanceerd op het True Price Festival. Tijdens dit online event wordt ook de eerste supermarkt ter wereld gepresenteerd waar consumenten de echte prijs voor producten kunnen betalen. Consumenten en professionele kopers kunnen tijdens het festival meer te weten komen over de echte prijs van producten in winkels en cafés en de echte prijs al (vrijwillig) betalen in verschillende winkels in Amsterdam. Op deze dag zal ook de eerlijke roos voor het eerst te koop zijn bij bloemist Fleurmonde aan de Haarlemmerdijk 49 in Amsterdam. Tijdens het online event worden diverse producten en partijen gepresenteerd die op weg zijn naar een echte prijs. Deelnemers krijgen de kans om deze producten te steunen door de intentie uit te spreken om het te kopen.

 

Dit artikel werd geschreven door Hans van de Veen en verscheen in P plus Special De eerste True Price roos, gratis te downloaden op de website van P+.