Het recht op economische inclusie
Een essentieel onderdeel van een vrij en waardig leven is de kans op een baan waarmee je kunt rondkomen. Door discriminatie en uitsluiting ervaren veel LHBTIQ+ personen een achterstand op de arbeidsmarkt. Dat begint al bij vroegtijdig schoolverlaten. Er is meer werkloosheid en zij hebben vaker onzekere banen waar ze meer risico lopen op uitbuiting en seksueel of gendergeweld. Daarnaast gaat economische tegenspoed ook nog eens hand in hand met een slechtere gezondheid.
“De sociaaleconomische situatie van de LHBTIQ+ gemeenschap in Mozambique is schrijnend”, vertelt een activist uit ons programma. “Meestal stoppen ze met school, waardoor de kans op een fatsoenlijke baan nihil is.” Niet alleen in Mozambique, maar wereldwijd hebben lesbische, homoseksuele, biseksuele, transgender, intersekse en queer (LGBTIQ+) mensen te maken met economische achterstand. Ons Free to be Me-programma is een van de eersten in zijn soort die een lobby-agenda heeft ontwikkeld met extra aandacht voor deze groepen als het gaat om economische inclusie en ontwikkeling.
Inclusieve samenlevingen doen het beter en bedrijven met een divers personeelsbestand zijn succesvoller.
Uitsluiting en achterstand
Voor veel intersekse-mensen begint deze uitsluiting al vroeg in hun leven. Zij krijgen het label ‘onnatuurlijk’, ‘betoverd’ of worden zelfs afgewezen door familie, scholen, leeftijdsgenoten en anderen. Ongeacht de genitale verminking waar velen vaak op vroege leeftijd mee te maken krijgen, lopen zij meer kans om slachtoffer te worden van seksueel en gendergerelateerd geweld. Wat weer leidt tot een slechtere mentale gezondheid en een lager opleidingsniveau. Voor sommigen is de toegang tot identiteitsdocumenten enorm moeilijk of zelfs onmogelijk, wat de kansen op de arbeidsmarkt verder verkleint.
Discriminatie op school en op het werk, de continue angst om ‘verlinkt’ te worden en niet jezelf kunnen zijn op werk, betekent voor LHBTIQ+ mensen minder promoties, meer zorgelijke werkomstandigheden en minder baanzekerheid.
Veel transgender personen worden gepest op school en stoppen vroegtijdig. Zonder schooldiploma, identiteitskaart en andere documenten die nodig zijn op de arbeidsmarkt, belanden zij vaak in illegale en gevaarlijke banen zonder zekerheid en bescherming. Een medische transitie kunnen zij zich meestal niet veroorloven, laat staan dat ze er toegang tot hebben. Dit heeft ernstige gevolgen voor hun zelfvertrouwen, mentale gezondheid en dagelijks functioneren.
Voor lesbische en biseksuele vrouwen is het vaak moeilijk om in hun eentje een bestaan op te bouwen. Vooral in samenlevingen waar van vrouwen wordt verwacht dat ze met een man trouwen om zich economisch te redden. Bovendien wordt er minder geïnvesteerd in de opleiding van vrouwen dan van mannen. Als vrouwen eenmaal aan het werk zijn, ligt hun inkomen ook nog eens een stuk lager dan dat van mannen. Vooral als ze ongehuwd zijn.
Economische ontwikkeling
Economische ontwikkeling is een groot onderdeel van ontwikkelingshulp, maar deze fondsen bereiken LHBTIQ+ gemeenschappen maar zelden. In 2017 en 2018 werd slechts 0,04 procent van alle officiële ontwikkelingshulp (ODA) specifiek ingezet om het leven van LHBTIQ+ mensen te verbeteren. Dat was bijna uitsluitend via mensenrechten- of hiv-programma’s.
Onderzoek heeft aangetoond dat anti-LHBT-wetten – samen met de publieke opinie die deze wetten in stand houdt – een directe invloed hebben op de economie van een land. Inclusieve samenlevingen doen het beter en bedrijven met een divers personeelsbestand zijn doorgaans succesvoller. Het is daarom óók in het economisch belang van landen en bedrijven om te investeren in de rechten en kansen van LHBTIQ+ mensen en gemeenschappen.
Free to be Me en economische inclusie
Ons Free to be Me-programma ondersteunt de economische inclusie van LHBTIQ+ mensen in ontwikkelingsprogramma’s op twee manieren: vanaf onderaf, door gemeenschappen de tools en informatie te geven die ze nodig hebben om zélf effectief te pleiten voor hun rechten en te communiceren met beleidsmakers op nationaal niveau. En vanaf bovenaf, met een baanbrekende wereldwijde aanpak die zowel de noodzaak van economische ontwikkeling voor LHBTIQ+ personen laat zien als schaalbare en repliceerbare oplossingen biedt.
We zien dat LHBTIQ+ mensen en banken, ministeries, (impact)investeerders en hulporganisaties elkaar vaak moeilijk kunnen vinden. Met ons programma trainen we daarom groepen in het inzetten van goed onderbouwde feiten en concrete oplossingen om deze instellingen te overtuigen om LHBTIQ+ personen op te nemen in hun plannen.
Op mondiaal niveau brengen we actoren samen die een rol spelen – of zouden moeten spelen – bij de economische inclusie van LHBTIQ gemeenschappen: de Wereldbank en regionale ontwikkelingsbanken, overheden, bedrijven, onderzoekers en het maatschappelijk middenveld. Met hen formuleren we een heldere definitie van economische ontwikkeling voor LHBTIQ+ groepen. Ook bieden we handvatten voor effectieve interventies.
Activiteiten en partners
Met ons programma ondersteunen we LHBTIQ+ groepen en gemeenschappen ook op andere manieren. In 14 landen landen in Afrika, het Midden-Oosten en Zuidoost-Azië beïnvloeden we de publieke opinie en pleiten we voor betere wet- en regelgeving.
De alliantie bestaat uit 6 ervaren organisaties die zich inzetten voor een waardiger leven van LHBTIQ+ mensen wereldwijd. Positive Vibes verbetert het welzijn en de veerkracht van activisten, gemeenschappen en organisaties, en helpt hen mondiger te zijn. ILGA World is het wereldwijde netwerk van LHBTIQ+ organisaties, met 1654 leden in 162 landen en een invloedrijke stem op internationaal niveau. Technisch partner Sogi Campaigns heeft een schat aan ervaring in het ondersteunen van LHBTIQ+ activisten om de publieke opinie positief te beïnvloeden. Het Global Interfaith Network weet religieuze leiders te betrekken in de dialoog met LHBTIQ+ mensen die gelovig zijn. Workplace Pride beschikt over waardevolle netwerken van (multinationale) bedrijven en veel kennis en ervaring op het gebied van werkplekinclusie.
