Hivos speelt cruciale rol tijdens de tweede Pride in Timor-Leste ooit
In het relatief jonge land Timor-Leste, sinds 2002 onafhankelijk van buurland Indonesië, wordt deze vrijdag voor de tweede keer de LHBTI Pride gehouden. Bij ons is de uitzinnige botenparade in Amsterdam inmiddels niet meer weg te denken, maar in Timor-Leste woedt nog steeds een hevige strijd voor acceptatie van minderheden, óók tijdens de komende Pride.
Hivos steunt daar CODIVA (Coalition for Diversity and Action), de enige plaatselijke LHBTI-organisatie. Die richtte zich in eerste instantie alleen op hiv-gerelateerde services voor homoseksuele mannen en transgenders, maar heeft haar werk nu uitgebreid en strijdt samen met Hivos voor meer inclusiviteit van alle LHBTI’s in het land.
Educatie is nodig
Die uitbreiding is essentieel, zegt Jonta Eliakim Saragih, de programma-regiomanager van Hivos op het gebied van rechten, inclusiviteit en diversiteit. Via Hivos konden de oprichters van CODIVA, zelf leden uit de LHBTI-gemeenschap, fondsen aanvragen en hun organisatie opstarten. Jonta: “CODIVA is nog klein en kan nog niet onafhankelijk opereren. Hivos is op dit moment de enige financier. Omdat wij bij Hivos vechten voor alle mensenrechten, geloven we dat deze organisatie voorlopig cruciaal blijft voor de LHBTI-gemeenschap in het land.”
LHBTI’s in Timor-Leste hebben het namelijk nog altijd niet makkelijk: minderheden krijgen te maken met negatieve sentimenten, stigmatisering en geweld. Jonta zag dat met eigen ogen tijdens een werkbezoek in het land: “Ik liep op een dag met wat leden van de transgendergemeenschap door de hoofdstraat van Dili, en ik kon zelf ervaren hoeveel mensen naar ons staarden of ons uitscholden.”
Hij noemt ook een incident vorig jaar, waarbij een jonge transvrouw werd gepest en mishandeld. Jonta’s activistenvrienden brachten haar zo snel mogelijk naar Dili, waar ze haar op een schijnbaar veilige plek onderbrachten: een huis voor vrouwen die te maken hebben gehad met huiselijk geweld. Maar zelfs daar werd de transvrouw verbannen. Haar werd verteld dat ze geen echte vrouw was. Jonta: “Toen realiseerde ik me: we moeten de mensen hier blijven onderwijzen, en helpen onderwerpen als gender en seksualiteit te begrijpen.”
Pride is ideaal podium
Daarom is het werk van CODIVA nog altijd nodig in Timor-Leste: de organisatie is cruciaal in het trekken van de aandacht van mensen om dit onderwerp in de schijnwerpers te blijven zetten. Ook verzorgt CODIVA in de lokale taal verschillende cursussen en workshops bij de plaatselijke politie, militairen en lokale ambtenaren op het gebied van seksuele oriëntatie en genderidentiteit.
De komende Pride is ook een manier. Het is een ideaal podium voor de LHBTI-gemeenschap om publiek zichtbaar en zichzelf te kunnen zijn. Dat zou in bijvoorbeeld het conservatieve buurland Indonesië niet kunnen, zegt Jonta. “Maar hier in Timor-Leste is er hoop. Zo gaf de minister-president vorig jaar een speech waarin hij opriep voor meer acceptatie van homo’s en lesbiennes. En de komende Pride wordt gesteund door meer progressieve politici hier en wordt zelfs gepromoot door het ministerie van toerisme.”
Voor Jonta is het ook een persoonlijke strijd: als homoseksueel voelt hij zich betrokken – en weten dat de LHBTI’s in Timor-Leste niets anders hebben dan CODIVA gaat hem aan het hart. “Daarom blijf ik als deel van Hivos vechten om de levensomstandigheden van mijn gemeenschap te blijven verbeteren, waar dan ook ter wereld.”
