Hivos zet klimaatrechtvaardigheid in de Amazone op de politieke agenda
De Amazone speelt een cruciale rol in de gezondheid van onze planeet. Uitgestrekt over negen Latijns-Amerikaanse landen is het regenwoud onmisbaar voor het behoud van biodiversiteit, de planetaire klimaatregulatie en het welzijn van Inheemse gemeenschappen. De bescherming ervan is daarmee niet alleen een milieukwestie, maar fundamenteel voor het voortbestaan van onze planeet en haar inwoners.
Maar de Amazone wordt ernstig bedreigd. Rivieren drogen op en door ontbossing verdwijnen gigantische delen van het regenwoud in een razend tempo. Voor de biodiversiteit en de miljoenen Inheemse bewoners zijn de gevolgen verwoestend. Terwijl juist de Inheemse bevolking een cruciale rol speelt in de bescherming van het woud. Maar er wordt niet naar ze geluisterd en hun rechten worden geschonden.
Mensenrechten- en klimaatactivisten die het regenwoud beschermen staan voor grote uitdagingen. De stappen die ze maken worden gedwarsboomd door machtige private belangen en door overheden met andere prioriteiten. Daarom startten we een petitie om te zorgen dat de Amazone niet van de radar verdwijnt.
De Amazone: meer dan alleen bomen
Naast Inheemse gemeenschappen behoren vrouwen en meisjes tot de groepen die aan de frontlinie van klimaatverandering staan. De klimaatcrisis verergert bestaande sociale en economische ongelijkheden. Daardoor is de kans groter dat meisjes school moeten verlaten om hun families te ondersteunen, en neemt het risico op gendergerelateerd geweld toe. In de Amazone is dat niet anders.
Tegelijkertijd worden vrouwen en meisjes zelden betrokken bij besluitvorming. Met ons programma Global Girls Creating Change zet Thaís Santos zich vanuit Brazilië dagelijks in om de positie van meisjes en vrouwen te versterken in de strijd voor klimaatrechtvaardigheid. Ze werkt aan een toekomst met meer vrouwelijke leiders.
Thaís: “We moeten investeren in de Amazone. Het is niet alleen maar een ‘bos’ waarvan mensen verwachten dat het zichzelf redt; er wonen mensen, het herbergt een rijke biodiversiteit, het is een thuis. We moeten ons richten op lokale oplossingen om met de gevolgen van klimaatverandering om te gaan.
De ideeën en de rechten van meisjes en vrouwen zijn hierbij essentieel. Er zijn al veel lokale initiatieven, dus we hoeven niet met nieuwe ideeën te komen – er moet juist geïnvesteerd worden in bestaande oplossingen.”
Mondiale oorzaken en gevolgen
Paula Moreira werkt vanuit Brazilië binnen ons Voices for Just Climate Action (VCA) programma samen met lokale gemeenschappen om hun stem te laten horen in nationale en mondiale discussies over de klimaatcrisis. Volgens haar gaat de verantwoordelijkheid voor de Amazone verder dan de Braziliaanse landsgrenzen; óók Nederland heeft een duidelijke rol in het veiligstellen van de toekomst van de Amazone en haar bewoners.
Paula: “Brazilië en Nederland zijn meer verbonden dan mensen denken. Grondstoffen en olie die uit de Amazone worden gewonnen, worden in Nederland gebruikt. Kijk bijvoorbeeld naar Shell. Olie wordt gewonnen in Inheemse gebieden in het Amazonebekken, terwijl Inheemse volkeren al te maken hebben met zware verliezen door ontbossing, houtkap, mijnbouw, sojateelt en de afname van biodiversiteit. Dit heeft invloed op hun levensonderhoud, omdat ze afhankelijk zijn van vissen, jagen, verzamelen en zelfvoorzienende landbouw.”
“Nu de Braziliaanse overheid op het punt staat om olie-exploitatie te accepteren, is het belangrijk dat de wereld meekijkt en ingrijpt. Colombia dit heeft verboden – wij zouden dat voorbeeld moeten volgen en zoveel mogelijk internationale steun moeten opeisen. Maar we zien ook dat oliewinning al gebeurt in Peru en Ecuador, waardoor gebieden onder druk komen te staan.”
Nederlandse betrokkenheid
Bij Nederlandse beslissers moet de kritieke toestand van de Amazone daarom ook voelbaar worden. Om de twee jaar organiseert het Nederlandse Ministerie van Buitenlande Zaken, in samenwerking met maatschappelijke organisaties die actief zijn in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied, een bijeenkomst over mensenrechten, democratie, misdaad en klimaatverandering in de regio. Op 23 januari 2025 vindt dit evenement weer plaats. Paula en Thaís zijn aanwezig om de situatie in de Amazone aan te kaarten. Meld je hier aan voor het evenement.
Hivos & Klimaatrechtvaardigheid
Over de hele wereld komen wij op voor klimaatrechtvaardigheid. We zorgen we ervoor dat ondervertegenwoordigde groepen zoals vrouwen, jongeren en Inheemse gemeenschappen een centrale rol krijgen in klimaatoplossingen. Hun stemmen zijn cruciaal voor effectieve en duurzame klimaatactie.
