Hoe COP30 een keerpunt kan worden voor klimaatrechtvaardigheid
De internationale klimaattop COP30 vindt plaats in een tijd van zowel diepe crises als unieke kansen. Terwijl wereldwijde klimaatactie achterblijft en klimaatfinanciering tekortschiet, blijft de uitstoot van broeikasgassen gevaarlijk hoog. Hivos presenteert samen met 15 andere maatschappelijke organisaties aanbevelingen voor Nederland en Europa in aanloop naar COP30.
Blog door Jaël Poelen, Pleitbezorger bij Hivos
Wereldwijde opwarming: urgente actie nodig
De wereld ligt niet op koers om de opwarming te beperken tot 1,5°C. De gevolgen zijn al voelbaar: de eerste helft van 2025 was de op één na warmste ooit gemeten. In Europa verdrievoudigde het aantal sterfgevallen door hittegolven. Tegelijkertijd kampen miljoenen mensen in Oost- en Zuidelijk Afrika door historische droogte met extreme honger. Deze gevolgen vergroten bestaande ongelijkheid en treffen juist degenen die het minst bijgedragen hebben aan de crisis, maar wel de zwaarste lasten dragen.
Klimaatwet verplicht actie
Het recente advies van het Internationaal Gerechtshof (ICJ) benadrukt dat klimaatactie geen keuze is, maar een wettelijke verplichting. Toch hebben lobbyisten van de fossiele industrie op de vorige COP 1.773 toegangsbadges gekregen – aanzienlijk meer dan de 1.033 badges van de tien meest klimaat-kwetsbare landen samen.
Daarom delen Hivos en 15 Nederlandse maatschappelijke organisaties hun belangrijkste aanbevelingen voor Nederland en de EU, gericht op ambitieuze en rechtvaardige resultaten bij COP30 in Belém.
1. Zet inclusie en rechtvaardigheid centraal
De klimaatcrisis treft mensen ongelijk. Juist de groepen die het hardst worden geraakt – zoals vrouwen, jongeren en Inheemse gemeenschappen – worden vaak uitgesloten van besluitvorming.
Op COP30 moeten deze stemmen actief worden betrokken. Hun kennis en ervaring zijn cruciaal voor effectieve klimaatactie. Inclusie betekent méér dan alleen aanwezigheid. Het vereist actieve en betekenisvolle deelname aan besluitvormingsprocessen. Nederland moet zich blijven inzetten voor veilige participatie van het maatschappelijk middenveld en mensenrechten centraal stellen in alle COP-onderhandelingen.
Nederland moet mensenrechten centraal stellen bij de onderhandelingen op de klimaattop COP30.
2. Schaal publieke financiering voor klimaatactie op
Zonder voldoende klimaatfinanciering is wereldwijde actie onmogelijk. Klimaatgeld moet toereikend, voorspelbaar en toegankelijk zijn. Het mag economisch kwetsbare landen niet in nieuwe schulden duwen.
Op COP30 moeten overheden duidelijke toezeggingen doen om publieke klimaatfinanciering op te schalen, in lijn met het 1,5°C-doel. Er moeten afspraken komen over financiering voor verlies en schade (Loss and Damage) en nieuwe financiële bronnen moeten worden aangeboord. Tot slot moet publieke klimaatfinanciering verhoogd worden naar 300 miljard dollar per jaar in 2035.
3. Zet gendergelijkheid centraal
Gendergelijkheid is een fundamenteel onderdeel van klimaatrechtvaardigheid. Vrouwen en meisjes worden disproportioneel getroffen door klimaatverandering vanwege bestaande ongelijkheid, discriminatie en beperkte toegang tot voorzieningen. Tegelijkertijd hebben zij vaak de oplossingen in handen, zoals we zien bij gemeenschapsgerichte klimaatadaptatie (oplossingen bedacht en uitgevoerd door gemeenschappen die direct getroffen worden door klimaatproblemen). Op COP30 moet daarom een ambitieus Gender Action Plan worden aangenomen, waarin gendergelijkheid centraal staat in alle klimaatactie.
Vrouwen en meisjes worden disproportioneel getroffen door klimaatverandering.
Over COP30
COP30 is de 30e jaarlijkse klimaattop van de Verenigde Naties, waar landen samenkomen om afspraken te maken over klimaatbeleid, uitstootreductie en klimaatfinanciering. Het is een wereldwijd platform om ambitieuze en rechtvaardige klimaatactie te versnellen.
In het langere position paper en in de korte samenvatting lees je alle kernboodschappen van het Nederlandse maatschappelijk middenveld voor COP30.
