Succesvol strijden voor LHBTIQ+ rechten in de Andesregio

Het tegengaan van een gevaarlijke anti-rechtenbeweging

De Andesregio, onder andere bestaande uit Bolivia, Colombia, Ecuador en Peru, heeft te maken met toenemende sociale en politieke krachten die een gevaar vormen voor LHBTIQ+ rechten. Vooral religieuze leiders en nationalistische en conservatieve politici wijzen seksuele diversiteit en gendergelijkheid openlijk af. Dit werkt uitsluiting, bedreiging en geweld in de hand.

Met ons unieke, door de Europese Unie gefinancierde, project Adelante con la Diversidad (Voorwaarts met diversiteit) hebben we gewerkt aan een tegenbeweging. Samen met activisten en hun organisaties werken we aan veiligheid, toegang tot rechtsgang en beïnvloeden we politieke instanties om het recht op non-discriminatie voor LHBTIQ+ mensenrechtenverdedigers in de regio te verankeren in wetgeving. Maar hoe hebben we dat aangepakt?

EMPODERA: een school voor politieke training

In vier landen van de Andesregio hebben we de EMPODERA (‘empower’) school opgericht voor politieke training voor de LHBTIQ+ gemeenschap. De school traint LHBTIQ+ leiders uit de regio op het gebied van politieke belangenbehartiging, veiligheid, woordvoerderschap en leiderschap. Inmiddels zijn er al 420 LHBTIQ+ leiders opgeleid. Ook hebben we advocaten en ambtenaren getraind in strategisch procederen om wetswijzigingen voor elkaar te krijgen. Om hun werk en dat van activisten te versterken, zijn we gestart met het rapporteren van schendingen van LHBTIQ+ rechten in elk land.

Een grote overwinning

In april 2022 nam het Andesparlement, waar landen in de Andes vertegenwoordigd zijn, Recommendation 493 aan. Hierin worden de rechten van LHBTIQ+ personen in de regio beschermd. Deze historische uitspraak roept de lidstaten op om LHBTIQ+ rechten te verankeren in hun nationale wetgeving.

Succesvolle juridische stappen en publieke bewustwording

Recommendation 493 is een voorbeeld van de succesvolle manier waarop LHBTIQ+ organisaties hun rechtspositie hebben verbeterd. Tijdens dit bijzondere project zijn in totaal 45 pro-LHBTIQ+ beleidsmaatregelen, programma’s en juridische uitspraken goedgekeurd door het Andesparlement. Bolivia en Ecuador keurden daarnaast negen nieuwe beleidsvoorstellen goed, en Peru 18. In Colombia zijn acht juridische uitspraken gedaan die pro-LHBTIQ+ zijn. Geweldige overwinningen die gelijkheid en acceptatie van diversiteit in de Andesregio bevorderen.

Een ander bemoedigend signaal is het grote aantal klachten over LHBTIQ+ schendingen dat in de regio werd ingediend. Tot en met december 2022 zijn er 5.849 klachten ontvangen en behandeld door rechtssystemen in de vier Andeslanden; een sterke indicatie van het toegenomen publieke bewustzijn dat LHBTIQ+ mensen dezelfde rechten hebben als ieder ander.

Een historische primeur

Wat betekent dat in de praktijk? Op 3 november 2022 heeft de Peruaanse regering publiekelijk haar excuses aangeboden aan Azul Rojas Marín, een transvrouw die is aangevallen en mishandeld door de Peruaanse politie. Het was de eerste keer dat de Peruaanse regering op deze manier een grote misstand erkende. Adelante con la Diversidad was nauw betrokken bij deze zaak en de hoorzittingen.

Nog niet klaar

Hoewel het Andesparlement een belangrijke eerste stap zette door een wettelijk kader aan te nemen waarin de mensenrechten van LHBTIQ+ personen in de regio beschermd moeten worden, is ons werk nog niet klaar.

We moeten er nu voor zorgen dat de Andes ministerraad dit kader aanneemt en dat de individuele lidstaten de wetgeving ratificeren en vertalen naar nationaal beleid. We zijn een petitie begonnen om dat voor elkaar te krijgen en we blijven onze partners in de Andes-regio steunen.