Tegen de stroom in voor bescherming van de Amazone
In de Braziliaanse Amazone ondersteunen we een bijzondere samenwerking tussen vrouwen, jongeren en kunstenaars die sociale én klimaatproblemen aanpakken.
Piracema is een oud Inheems woord voor het seizoen waarin vissen tegen de stroom in zwemmen, op zoek naar rustig water om hun eieren te leggen. Het inspireerde de naam van een unieke coalitie: Na Piracema das Mudanças Climáticas. Deze beweging van vrouwen, jongeren en kunstenaars durft – net als de vissen – tegen de stroom in te gaan om met kunst verandering teweeg te brengen.
Zo wist Piracema de gemeente Imperatriz onder druk te zetten om eindelijk een nieuwe vuilstortplaats te realiseren. Tot dan toe bestond er alleen een ongereguleerde stortplaats zonder rioolwaterzuivering, waardoor bodem en grondwater ernstig vervuild raakten.
Artivisme: waar cultuur en natuur elkaar versterken
Kunst staat centraal in Piracema’s aanpak. “Het is een instrument om bewustzijn over klimaatverandering te vergroten,” legt Lucía Santalices van Piracema uit. “Sociaal-maatschappelijke kunst kan problemen zichtbaar maken, maar ook het gevoel van verbondenheid versterken.”
Volgens Lucía leren culturele tradities ons diep respect te hebben voor de natuur. “Kunst beïnvloedt hoe we denken en wie we zijn. Ze houdt Inheemse culturele tradities levend. Dansen, liederen, gerechten, mythen en rituelen geven mensen een gevoel van verbondenheid met hun omgeving en de wens om ervoor te zorgen. Kunst is collectief.”

Mensen bereiken met kunst
Met steun van ons programma Voices for Just Climate Action heeft Piracema al indrukwekkende resultaten geboekt: meertalige festivals, honderden klimaatdebatten en kunstcursussen die jong en oud, stad en platteland weten te bereiken.
Zo nam de groep samen met Braziliaanse componisten vier nummers op rond sociale en klimaatrechtvaardigheid. Er werd een geanimeerde videoclip geproduceerd, geselecteerd voor het Vitória Filmfestival, en een kinderboek geschreven over lokale milieuproblemen dat de jeugd van Mãe Nayara – religieus leider, genezer en cultuurdrager – vertelt.
Daarnaast ontwikkelde Piracema een website die kunstenaars een podium biedt. “Veel kunstenaars wonen in buitenwijken en hebben nauwelijks mogelijkheden om hun werk te laten zien. Dankzij de website kunnen ze hun werk presenteren, uitbreiden en promoten,” vertelt Lucía trots.
Hivos & Klimaatrechtvaardigheid
Over de hele wereld komen wij op voor klimaatrechtvaardigheid. We zorgen we ervoor dat ondervertegenwoordigde groepen zoals vrouwen, jongeren en Inheemse gemeenschappen een centrale rol krijgen in klimaatoplossingen. Hun stemmen zijn cruciaal voor effectieve en duurzame klimaatactie.