Vrouwen pakken klimaatverandering aan in Zambia

Vooral groepen die al gemarginaliseerd worden, zoals vrouwen, jongeren en mensen die leven met een handicap, krijgen te maken met de gevolgen. Zij zijn zelden bij besluitvorming betrokken en met name vrouwen zijn afhankelijk van een van de zwaarst getroffen sectoren: de landbouw.

Lucy’s verhaal

Lucy Dende is een kleinschalige boer uit Chongwe District in de provincie Lusaka. Ze leeft met een handicap nadat ze verlamd raakte bij een ongeluk in 2007. In 2018 gooide ze het roer om. Lucy verhuisde van de stad naar het landelijke Chongwe. Ze wilde haar gezondheid verbeteren door haar eigen voedsel te verbouwen op een kleine boerderij met één hectare grond.

Daar zag ze de enorme impact van klimaatverandering op haar land. Ernstige droogte en chemische meststoffen maakten haar grond haast onbruikbaar. Op dat moment ontmoette ze een groep vrouwen in haar gemeenschap, waarmee ze de ‘Kasenga Tiyende Pasogolo Women’s Club’ oprichtte.

Wij praten niet over onze problemen. We laten zien dat wij onze eigen oplossingen hebben.

Met de club konden vrouwen samen hun landbouwopbrengsten verbeteren. Ze gaven trainingen over traditionele en organische landbouwmethoden. Toen ook Lucy deze biologische manier van landbouw ging toepassen, nam haar maisopbrengst toe. Ook zag ze een duidelijke verbetering in de kwaliteit van haar grond.

Een mooie samenwerking

Het programma Voices for Just Climate Action (VCA), van onder andere Hivos, ondersteunt lokale organisaties en groepen die ondervertegenwoordigd zijn. Zij worden gesteund om een ​​centrale rol op zich te nemen als bedenkers en pleitbezorgers van innovatieve klimaatoplossingen. Voor de vrouwen van Kasenga Club bracht het programma de kans om iets te doen aan een andere grote zorg: de alarmerende mate van ontbossing in hun gebied. Dus sloten ze zich in 2021 aan bij het VCA-programma.

Ze wilden meer doen om het bewustzijn over klimaatverandering te vergroten. Via een lokale partner van Hivos die aangesloten is bij het VCA-programma, Green Agriculture Youth Organization, ondersteunen we de vrouwen van de Kasenga Club. Ze volgen trainingen over hoe ze zich aan kunnen passen aan klimaatverandering en krijgen toegang tot zaaigoed voor het planten van bomen en groenten.

Een gezamenlijke inspanning tegen klimaatverandering

“Deze samenwerking heeft alles voor ons veranderd. We hebben nu meer kennis over klimaatverandering, zijn ons zeer bewust van onze omgeving en zijn druk bezig met het planten van bomen om ontbossing aan te pakken”, zegt Lucy.

Met steun van het VCA-programma onderzoekt de Kasenga Club ook lokale oplossingen voor klimaatverandering. Een daarvan is het raketfornuis; een innovatief idee om het kappen van bomen voor brandstof om mee te koken te ontmoedigen. Lucy heeft een goedkoop model ($ 1,70) gebouwd dat alleen betonnen stenen en twijgen gebruikt. Ze leert andere clubleden hoe ze er ook een kunnen maken.

De training van de Green Agriculture Youth Organization heeft de club ook aangemoedigd om andere innovatieve ideeën uit te proberen om zich aan te passen aan klimaatverandering. Zo wisselen ze verschillende gewassen af en doen ze aan landbouwdiversificatie. Op haar boerderij verbouwt Lucy nu zoete aardappelen, Ierse aardappelen, aardnoten en verschillende groenten. De vrouwen combineren dit met de kippen- en varkenshouderij, waarvan ze de uitwerpselen gebruiken om biologische mest te produceren. Op deze manier kunnen ze hun weerbaarheid tegen klimaatverandering versterken en tegelijkertijd hun traditie en cultuur levend houden.

Uitbreiden

Lucy heeft meer land gekocht en gebruikt haar oorspronkelijke boerderij nu als een demonstratieperceel om anderen biologische landbouw en de productie van organische meststoffen te leren. Organische meststoffen bieden een goedkope manier om het bodemecosysteem in evenwicht te brengen, waardoor Lucy’s clubleden gezonder voedsel kunnen produceren. De vrouwen brengen ook inheemse zaden terug om de voedselzekerheid te vergroten.

Nieuwe oplossingen, nieuwe uitdagingen

Lucy en haar collega’s zijn ambitieus, maar dat betekent niet dat er geen nieuwe uitdagingen op hun pad komen. Plagen nemen toe, en beperkte toegang tot water maakt landbouw moeilijk, vooral voor degenen die hun eigen boorgaten niet kunnen betalen.

Ook is het niet eenvoudig om andere boeren ervan te overtuigen om biologische landbouw te proberen. Het duurt nu eenmaal langer voordat je daar resultaat van ziet. Datzelfde geldt voor mensen laten stoppen met het kappen van bomen. De productie van houtskool levert namelijk snel winst op. Het gebrek aan toegang tot kleinschalige financiering maakt het ook moeilijker voor mensen om alternatieve manieren van kostwinning ​​te proberen. En het blijft, treurig genoeg, een feit dat vrouwen voor unieke uitdagingen staan. Genderongelijkheid en discriminatie, gendergerelateerd geweld en seksueel misbruik weerhouden veel vrouwen ervan deel te nemen aan clubbijeenkomsten en activiteiten.

Zelfverzekerd ondanks de omstandigheden

Maar Lucy is ervan overtuigd dat de samenwerking met het VCA-programma haar club zal helpen hun werk op te schalen. Met hun volgende stap willen ze lessen klimaatbewustzijn geven op de school van Chongwe. Ook willen ze hun organische mest gaan verkopen om lokale initiatieven voor klimaatbewustzijn te financieren. “We hebben het niet over problemen. We laten zien dat we onze eigen oplossingen hebben. We alleen een beetje hulp nodig om die in de praktijk te brengen”, zegt ze.