Essia vertelt over klimaatrechtvaardigheid in Tunesië

Welke gevolgen heeft klimaatverandering in Tunesië?

“Klimaatverandering is een van de grootste uitdagingen waar we als land mee te maken hebben – naast een economische, politieke en sociale crisis. Het bedreigt ecosystemen die al kwetsbaar zijn. Een gezond leefklimaat staat al langer onder druk door onder andere luchtvervuiling en afval dat blijft liggen en de natuur aantast.

De afgelopen tien jaar kampte ons land met extreme weersomstandigheden, waaronder hittegolven, overstromingen, maanden van droogte en woestijnvorming. Dit heeft grote gevolgen voor de samenleving en onze economie. Bedenk maar eens wat het effect is van die extreme droogte op de landbouw in een toch al droog klimaat.”

Wat betekent klimaatrechtvaardigheid voor jou?

“Rechtvaardig klimaatbeleid erkent dat klimaatverandering sociale, politieke en economische problemen verergert. Hetzelfde geldt voor rechtvaardig milieubeleid. Neem Gabes, een stad in het westen van Tunesië met veel chemische industrie. De fabrieken daar produceren kunstmest, maar vervuilen ook de grond, zee en lucht. Bovendien slurpen al die productieprocessen enorm veel water, dat alleen maar schaarser wordt door steeds langere en extremere droogtes.

Ook internationale bedrijven die zich in Tunesië vestigen, houden geen rekening met de behoeften van Tunesiërs. Op die manier riskeren we onze koloniale geschiedenis te herhalen. De grote multinationals verdienen aan het delven van onze grondstoffen, maar de lokale bevolking profiteert daar niet van.

Onlangs bezocht ik een gemeenschap waarvan de overheid land had afgenomen voor de bouw van een windmolenpark. Die mensen kregen niet alleen heel weinig geld, maar hebben zelf niet eens fatsoenlijk toegang tot elektriciteit. Zo’n windmolenpark is dan misschien wel goed voor de energietransitie – het staat lijnrecht tegenover rechtvaardig klimaatbeleid.

Hoe gaat het programma te werk in Tunesië?

“We werken in Tunesië met verschillende organisaties aan verschillende thema’s. Zo steunen we een campagne voor meer overheidstransparantie over een zoveelste windmolenproject waarbij de lokale bevolking niet goed is gecompenseerd voor hun land.

We werken ook samen om de capaciteit van lokale organisaties op te bouwen. Wanneer de overheid met soortgelijke klimaatprojecten bij gemeenschappen komt aankloppen, kan er kritischer naar de voorstellen gekeken worden: worden mensen fatsoenlijk gecompenseerd en krijgen zij ook toegang? Hoeveel banen creëert zo’n project? Wat is het effect op de droogte in het land?

Ook brengen we kunstenaars, journalisten en influencers in contact met klimaatexperts. Kunst kan een concept als ‘waterschaarste’ op een toegankelijke manier aan het grote publiek uitleggen. Tenslotte steunen we jeugdbewegingen bij het opstellen van lokale actieplannen voor het klimaat. Tot nu toe hebben al tien gemeenten uit de meest kwetsbare Tunesische regio’s ondersteuning gekregen bij hun plannen.

Wat motiveert je?

“Ik ben geboren in de noordelijke kustplaats Raf Raf in de Bizerte-regio. Mijn vader was boer en visser en daardoor heb ik een sterke band met land en natuur. Toen ik klein was, maakte ik me altijd al zorgen of het zou regenen of niet.

Voordat ik bij me bij Hivos aansloot, werkte ik bij een organisatie die zich inzet voor het beschermen van de biodiversiteit en ecosystemen. Ik besefte echter dat mensen óók deel uitmaken van die ecosystemen. Ook voor hen moeten we zorgen: iedereen moet zijn rechten kunnen opeisen. Nu kan ik me voor beiden inzetten: natuurbehoud én mensenrechten.

Ik ben trots op mijn land. Niemand van buitenaf zou ons moeten vertellen wat goed voor ons is. Op die manier dreigt de energietransitie een nieuwe vorm van kolonialisme te worden. Tunesiërs weten heel goed wat onze belangen en behoeften zijn. Daar wil ik een bijdrage aan leveren.”