Gaby zet LHBT’s in de schijnwerpers in Guatemala

Guatemala is een conservatief, religieus land en veel mensen vinden dat LHBT’s niet dezelfde rechten hebben als andere personen. Dat maakt het moeilijk om geaccepteerd te worden. Voor veel LHBT’s is het dan ook niet makkelijk om een opleiding te volgen of om werk te vinden.

Gaby Castillo wil daar verandering in brengen. Ze is mensenrechtenactivist en de eerste trans vrouw in Guatemala die LHBT-films maakt. Met haar organisatie ODASA zet ze fotografie en film in om het respect voor de LHBT-gemeenschap te vergroten. Met steun van Nederlandse donateurs van Hivos maakte ze twee korte speelfilms.

Realiteit en fictie door elkaar

Tijdens de opnamen liepen realiteit en fictie door elkaar. Met de films wilde Gaby vooral laten zien waar LHBT’s in Guatemala dagelijks mee te maken hebben. Soms werd die harde realiteit ineens onderdeel van het productieproces. Zo kwam het voor dat acteurs bij het filmen op straat werden uitgescholden. En op veel locaties mocht niet gedraaid worden, omdat mensen niet met dit onderwerp geassocieerd wilden worden.

De producties zijn tot stand gekomen door de LHBT-gemeenschap zelf. De films zijn het resultaat van teamwork, vriendschap en het geloof in dezelfde missie. Ondanks tegenslagen en ondanks een krap budget werd zij aan zij samengewerkt om iets te bewijzen. Het team wilde laten zien dat ze dit voor elkaar konden krijgen. Velen werkten vrijwillig mee en sommigen legden zelfs eigen geld in om de films af te kunnen maken. Zo belangrijk was het voor ze.

LHBT-films als gespreksopener

De twee films gingen in première in het Lux Theater, een bekend filmtheater in Guatemala-Stad. In de zaal zaten zo’n vierhonderd bezoekers. Acteurs, actrices, leden van de crew, vrienden en familieleden. Online hebben de films nog een bescheiden bereik met gezamenlijk een paar duizend views. De producties worden voor verschillende doeleinden ingezet. Zo laten andere LHBT-organisaties tijdens voorlichtingssessies en in huiselijke kring met vrienden en familie de films van Gaby zien. En dat werkt. LHBT-films zijn belangrijk om het gesprek over identiteit en seksualiteit te openen en langzaam meer begrip te creëren.

Talent ontwikkelen

Voor Gaby gaat het niet alleen om het bereik van de films. De productie ervan heeft de gemeenschap zelfvertrouwen gegeven. Iedereen die heeft meegewerkt, heeft de kans gekregen hun talenten te laten zien, voor en achter de schermen. De volgende stap in Gaby’s droom is het verder ontwikkelen van dat talent. Ze wil de LHBT-gemeenschap trainingen geven op het gebied van film en fotografie. Dat vergroot hun kans op een baan in de mediawereld. Als veelbelovend actrice bijvoorbeeld, of als deskundige cameraman die toevallig ook homo is.

Een schandaal met positieve uitwerking

Lange tijd was er in Guatemala geen enkele presentator of presentatrice op tv openlijk over zijn of haar seksuele identiteit. Er was een schandaal voor nodig om dat te doorbreken. Een bekende nieuwslezer werd stiekem gefilmd in een homobar. De video verspreidde zich via social media door het hele land en er werd schande van gesproken. Een homo die het nieuws presenteert, een programma waar ook kinderen naar kijken: dat is onacceptabel! De presentator was zo moedig om het moment te aan te grijpen om openlijk uit de kast te komen en hij bleef het nieuws presenteren. Een belangrijke stap naar meer diversiteit op de nationale tv.

Met steun van Hivos-donateurs zijn twee films gemaakt. De eerste heet Susurros (fluistert) en gaat over een dove jongen die homo is. De tweede film, Te amo Marissa (ik hou van je Marissa), vertelt het verhaal van een trans vrouw. Beide verhalen laten de kwetsbaarheid en discriminatie van de LHBT-gemeenschap in Guatemala zien. De films zijn online te bekijken: