Machtsconcentratie in internationale zadenmarkt neemt alarmerende vormen aan: kleine boer in Afrika in het nauw
Met de recente overname van het Amerikaanse Monsanto door het Duitse Bayer – na de Europese Commissie hebben de Amerikaanse mededingingsautoriteiten vorige week ook officieel hun toestemming verleend – krijgt één bedrijf 25 procent van de gecombineerde markt voor zaden en landbouwgif in handen. De vijf grootste bedrijven bezitten nu 75 procent van de markt.
Goede zaden zijn nodig om nu en in de toekomst goed en voldoende voedsel te blijven produceren. Boeren spelen hierin van oudsher een sleutelrol. De veredeling en productie van zaden is echter in toenemende mate in handen van een steeds kleiner wordend aantal internationaal opererende grote bedrijven, die selectief zijn in welke zaden ze commercieel verder ontwikkelen en op de markt brengen. Vooral in ontwikkelingslanden leidt dit tot problemen: het is steeds moeilijker voor kleinschalige boeren en boerinnen – verantwoordelijk voor 70 tot 80 procent van de lokale voedselvoorziening – om zelf zaden te produceren en gewassen te veredelen en deze onderling te verhandelen en te vermarkten. De infrastructuur en investeringen die het boeren mogelijk maken zélf een hoogwaardig en meer divers aanbod aan zaaigoed te ontwikkelen, ontbreken.
Controle terug bij de boeren
Omwille van het behoud van een divers en robuust voedselaanbod moeten boeren zelf controle krijgen over zaden en niet zijn overgeleverd aan grote multinationals. Hivos heeft daar samen met lokale partners een slimme oplossing voor gevonden: open source zaaigoed, een alternatieve zaadbank van en door lokale boeren. Hierbij zijn zaden – én hun afgeleiden – weer vrij beschikbaar.
In Kenia willen we boerinnen en boeren helpen bij het opzetten en uitbreiden van hun eigen systeem voor open source zaaigoed. Lokaal gebruikte zaden worden gedocumenteerd en geregistreerd en zijn via een website voor iedereen in te zien. In overleg met de overheid willen we er voor zorgen dat de zaden ook besteld en verhandeld kunnen worden. Samenwerking met lokaal gewortelde zaaigoedbedrijven zorgen we voor een brede beschikbaarheid en lokale werkgelegenheid. Zo beschermen we deze zaden tegen patenten en zorgen we ervoor dat ze breed beschikbaar zijn en blijven.
Lees ook: Doorbreek de macht van grote zaaigoed bedrijven!
