Jonge vrouwen en klimaatrechtvaardigheid
We zijn begonnen met een bijzonder en groot nieuw programma: Global Girls Creating Change. Daarmee zetten we ons in om de stemmen en acties van jonge vrouwen te versterken in de strijd voor klimaatrechtvaardigheid. Thaís Santos, een bevlogen voorvechter van gelijkheid en rechtvaardigheid, leidt het werk vanuit Brazilië. We spraken met haar over haar drijfveren, dromen en de ambities van het programma.
Brazilië is een land met extreme ongelijkheid. Thaís ondervond dit aan den lijve toen ze studeerde aan de Universiteit van São Paulo. “Ik kom uit een gezin met weinig geld”, vertelt ze. “Al snel bleek dat de sociaaleconomische verschillen tussen mij en mijn studiegenoten enorm waren.” Het wakkerde een vuur in haar aan om daadwerkelijk een verschil te maken in de wereld.
Ze nam deel aan sociale projecten voor zwarte studenten, sloot zich aan bij de strijd voor toelatingsquota’s voor minderheden en raakte nauw betrokken bij bewegingen voor de rechten van zwarte vrouwen in Brazilië.
Mensenrechten en klimaat
Thaís herinnert zich de aardverschuivingen en overstromingen die ze als kind van dichtbij meemaakte. “Lange tijd begreep ik niet waarom deze natuurrampen altijd kwetsbare groepen troffen. Pas later zag ik dat dit het resultaat was van slecht overheidsbeleid – waarbij bepaalde groepen in de samenleving volledig genegeerd zijn.”
Het opende haar ogen en vanaf dat moment werd klimaatrechtvaardigheid onderdeel van haar activisme voor mensenrechten. “We moeten vechten voor inclusiever klimaatbeleid dat álle groepen betrekt.”
Meisjes aan de frontlinie
Meisjes en vrouwen staan aan de frontlinie van klimaatverandering. Over de hele wereld raken de gevolgen van de klimaatcrisis hen onevenredig hard. De sociale en economische ongelijkheid waar veel van hen mee te maken hebben, neemt door klimaatverandering toe. Dat zien we bijvoorbeeld in Brazilië, Oeganda, Nepal en Indonesië – waar we Global Girls Creating Change gaan uitvoeren.
De klimaatcrisis leidt er toe dat veel gezinnen financieel in de knel raken. Meisjes worden van school gehaald om thuis alle zeilen bij te zetten. Daar worden zij vaker blootgesteld aan huiselijk geweld. Ook worden zij eerder jong uitgehuwelijkt om zo de kosten van een gezin te drukken.
De klimaatcrisis vergroot ongelijkheid
Wist je dat 80% van de mensen die door de klimaatcrisis moet vluchten, vrouw is? Vrouwen zijn vaker (onbetaald) werkzaam in sectoren die het hardst getroffen worden door klimaatverandering. Denk aan landbouw, maar ook de zorg voor het gezin.
Wereldwijd zijn meer vrouwen dan mannen laaggeletterd en hebben zij minder toegang tot technologie. Dat maakt het voor hen moeilijker informatie te krijgen over wat te doen bij natuurrampen. Dit geldt niet alleen voor vrouwen, maar ook voor mensen uit de LHBTIQ+ gemeenschap, Inheemse gemeenschappen, ouderen, immigranten en mensen die in armoede leven.
Een wereldwijd netwerk van jonge vrouwen
“Ik wil mijn kennis en ervaringen inzetten voor toekomstige vrouwelijke leiders. Met Global Girls Creating Change verbinden we jonge vrouwen over de hele wereld en maken we het mogelijk dat zij hun ideeën voor klimaatrechtvaardigheid kunnen uitvoeren”, vertelt Thaís. We bouwen aan een wereldwijd netwerk van meisjes en jonge vrouwen die aan oplossingen rondom genderongelijkheid en klimaatonrechtvaardigheid werken.
Dat doen we in landen waar Hivos al lange tijd actief is en veel ervaring heeft. “Met startkapitaal en technologische ondersteuning kunnen zij hun ideeën in de praktijk brengen. Ook trainen we hen in leiderschap en brengen we hen in contact met andere meisjes die soortgelijke problemen ervaren, maar die worden tegengehouden om zich aan te sluiten bij de beweging voor klimaatrechtvaardigheid simpelweg omdat ze meisjes zijn. Zo kunnen zij elkaar aanmoedigen en versterken. Daarbij willen we ervoor zorgen dat ook meisjes uit kwetsbare gemeenschappen toegang hebben tot training en hulpmiddelen”, legt ze uit.
“We hebben gezien dat het loont om in vrouwen te investeren. Zij zijn vaak pioniers in belangrijke sectoren als duurzame energie, watermanagement en bos- en landbouw. Zo nemen vrouwen in Latijns-Amerika de leiding bij het opzetten van voedselbossen om ook in een veranderend klimaat voedsel te kunnen produceren. En een studie uit India toont aan dat de deelname van vrouwen aan bosprojecten leidt tot 28 procent meer kans op herstel van bossen.”
De volgende generatie leiders
“Uiteindelijk willen we ervoor zorgen dat meisjes en jonge vrouwen steeds meer deel uitmaken van oplossingen voor klimaatrechtvaardigheid. Een van de sterkste dingen aan het programma is dat het bewijst dat als zij de juiste hulpmiddelen hebben, ze zelf voor essentiële verandering zorgen”, vertelt Thaís trots. “Zo stomen we een nieuwe generatie leiders klaar die in staat is om de meest urgente uitdagingen in de wereld aan te pakken.”
Haar grootste wens? “Dat jonge meiden durven te dromen over hun eigen toekomst én deze waar kunnen maken. Dat ze de steun krijgen om hun plannen uit te voeren en de kans om te bewijzen dat ze het kunnen.” Daarin hoopt ze zelf een voorbeeld te zijn. “Ik wil steeds grotere netwerken en bewegingen opzetten van vrouwen en meisjes die naar voren durven te stappen en positieve verandering in gang zetten.”
