Jonge vrouwen komen op voor hun seksuele rechten
Betere seksuele en reproductieve gezondheidszorg voor kwetsbare jonge vrouwen: daar werken we met het programma We Lead in 9 landen aan. Dat doen we samen met moedige voorvechters van gelijke rechten, zoals Celine uit Libanon en Tasha uit Oeganda. Celine: “Dankzij We Lead bereiken we steeds meer vrouwen.” Tasha: “We hebben op het platteland vijftien locaties opgezet waar vrouwen en meisjes veilig terecht kunnen voor gezondheidszorg.”
Celine is in Beiroet, Libanon, actief als docente seksuele gezondheid voor Marsa, een van de organisaties waarmee wij binnen We Lead samenwerken. Marsa biedt kwetsbare vrouwen een veilige plek waar ze heen kunnen voor vragen en behandelingen rond hun seksuele en reproductieve gezondheid. Al op 18-jarige leeftijd sloot Celine zich aan als vrijwilliger bij het Rode Kruis. “Op een van mijn missies hielp ik een migrantenvrouw bij de geboorte van haar baby. Ze was volledig in paniek omdat ze niet wist wat er allemaal bij een bevalling kwam kijken.” Celine besloot dat ze iets voor deze groep vrouwen wilde doen. “In samenwerking met Marsa ontwikkelde ik een workshop voor migrantenvrouwen over seksuele en reproductieve gezondheid en de gezondheid van moeders. Na die workshop vroeg Marsa mij bij hen te komen werken.”
Met 1-0 achter
In Libanon laat de seksuele en reproductieve gezondheidszorg heel wat te wensen over. Er is een tekort aan zorgverleners die hierin gespecialiseerd zijn en door de economische crisis zijn de kosten voor maandverband en condooms torenhoog. Bovendien wordt er op scholen en universiteiten bijna geen seksuele voorlichting gegeven.
Vrouwen staan volgens Celine met 1-0 achter in de maatschappij. “Ze zijn opgevoed met het idee dat hun seksualiteit en menstruele gezondheid iets is om je voor te schamen. Ze durven er daarom geen vragen over te stellen.” Ook voor de LHBTIQ+ gemeenschap is het moeilijk. “We hebben een wet in Libanon die een seksuele relatie ‘die botst met de wetten van de natuur’ verbiedt en bestraft. Iedere rechter kan deze wet op zijn eigen manier interpreteren. LHBTIQ+ mensen zijn hierdoor altijd bang om opgepakt te worden door de politie, ook al hebben ze niets verkeerd gedaan. Zij voelen zich dan ook niet veilig om zorgverleners te raadplegen over hun seksuele gezondheid.” Met We Lead werkt Celine eraan om dit te veranderen.
Plicht om te strijden
Tasha zet zich namens We Lead in voor gelijke rechten en sociale rechtvaardigheid voor onder andere lesbische, biseksuele, transgender, intersekse en queer (LBTIQ+) vrouwen in Oeganda. “Ik zie het als mijn plicht te strijden voor de rechten van deze vrouwen. Zelf heb ik kunnen studeren, waardoor ik nu een baan heb en kennis om voor mezelf op te komen. Maar er zijn zoveel anderen die deze privileges niet hebben. Velen zijn op jonge leeftijd weggelopen of uit huis gezet en hebben niet verder kunnen studeren. Ze verdienen te weinig om in hun basisbehoeften te kunnen voorzien en voelen zich vaak genoodzaakt om als sekswerker aan de slag te gaan. Met seksuele gezondheidsrisico’s als gevolg.”
Doelwit van geweld en discriminatie
In Oeganda is homoseksualiteit bij wet verboden en 90 procent van de mensen is homofoob. Dit maakt LHBTIQ+ personen doelwit van geweld, discriminatie en uitsluiting. Tasha ondervond dat aan den lijve. “Ik heb altijd geweten dat ik op vrouwen val. Mijn ouders accepteerden dat niet en dwongen mij te trouwen met een man. In dit huwelijk werd ik geslagen en verkracht. Het ging toen mentaal heel slecht met me. Uiteindelijk kreeg ik een kind dat ik niet meer mag zien. Vanaf het moment dat mijn ex-man wist dat ik queer ben, heeft hij alle contact verboden. Dat is ontzettend zwaar voor me.” Ook als het aankomt op seksuele en reproductieve zorg worden LHBTIQ+ personen gediscrimineerd. Zorgverleners weigeren mensen die niet binnen de heteronorm vallen te helpen. Tasha zelf zou graag een kind krijgen met haar partner, maar de behandeling om dat mogelijk te maken wordt hen ontzegd. “Twee vrouwen die een kind opvoeden? Dat vinden ze hier niet kunnen, want een kind heeft een vader nodig.”
Betere zorg op het platteland
Tasha is blij dat zij de situatie voor haar gemeenschap via We Lead kan verbeteren. “We bereiken nu ook LBTIQ+ personen op het platteland. Daar hebben mensen de minst goede toegang tot gezondheidszorg, ziekenhuizen zijn bijvoorbeeld vaak te ver weg. Daarom hebben we daar 35 mensen getraind in seksuele en reproductieve gezondheid en rechten. Zij verspreiden hun kennis onder de lokale LBTIQ+ gemeenschap. Ook hebben we in deze gebieden zorgverleners gemobiliseerd die onze gemeenschap goedgezind zijn en niet discrimineren. Inmiddels hebben we vijftien ‘safe spaces’ opgericht waar LBTIQ+ personen veilig terecht kunnen voor gezondheidszorg.”
Aanjager van inclusiviteit
Celine ziet We Lead als aanjager van inclusiviteit binnen het werk dat zij doet. “Elk jaar organiseren we een training voor zorgverleners, zorgontvangers en activisten. Met als doel het verbeteren van onze seksuele gezondheidsdiensten zodat we meer vrouwen kunnen helpen. Dankzij We Lead konden we afgelopen jaar ook collega’s uitnodigen uit andere landen uit de regio, zoals Tunesië, Marokko en Jordanië. We hebben allemaal vergelijkbare uitdagingen en kunnen veel van elkaar leren. Zo weet ik nu meer over problemen waar transgender personen en mensen met een handicap tegenaan lopen. Ik wil me graag nog meer focussen op toegankelijke zorg voor deze groepen.”
Ook heeft Marsa dankzij We Lead in zowel Libanon als Jordanië een uitgebreide training in seksuele educatie kunnen geven, waardoor nu meer mensen informatie over seksualiteit en gezondheid kunnen verstrekken.
We Lead
Met We Lead versterken we de positie en invloed van jonge vrouwen wereldwijd. We richten ons specifiek op de seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRGR) van meisjes en jonge vrouwen met hiv, die ontheemd zijn en die kwetsbaar zijn en gediscrimineerd worden om hun seksuele en/of genderidentiteit.
