Gigi Louisa is LHBTI-activiste in Kenia
“In Kenia moet ik altijd op mijn hoede zijn. Omdat ik op vrouwen val, omdat ik dit werk doe en gewoon omdat ik een vrouw ben. Ik kan zomaar aangevallen worden, op straat of in mijn eigen huis. Of ze kunnen me arresteren op basis van een verzonnen aanklacht. Als ik iemand bij me heb, loopt die ook gevaar. Wat moet een mens daarmee? Buig je het hoofd, laat je de angst regeren? Ik niet. Dit moet veranderen.” Gigi Louisa is een vrouw met een missie. Ze strijdt voor gelijke rechten voor seksuele minderheden in Kenia.
We hebben een lesbienne!
“Steeds opnieuw moet ik van alles uitleggen. Mensen denken dat ik te diep gekwetst ben door mannen en dat ik daarom maar lesbisch ben geworden. Of dat ik nog nooit goede seks heb gehad, of dat ik gewoon een eigenwijze feministe ben en geen enkele man me hebben wil en dat ik daarom maar lesbisch ben geworden. Een tijdje geleden was ik bij de dokter voor een uitstrijkje. Zegt hij: ‘Oh, kom eens gauw kijken zusters, we hebben een lesbienne! Leg eens uit hoe jij seks hebt.’ Het is van de gekken en het is vernederend. En het gaat niet alleen om misvattingen, er is ook veel agressie en geweld.”
“Ik was altijd al een lastpak”
“Een stil meisje ben ik nooit geweest, ik was altijd al een lastpak. De korte tijd die ik op de universiteit heb doorgebracht, was binnen een religieuze instelling. Ze zeiden dat ik me niet te radicaal op moest stellen als we discussies hadden over belangrijke onderwerpen. Ze zeiden ook dat ik mijn tatoeages moest bedekken en geen piercings mocht dragen. En op een dag kregen we onze essays terug over mensenrechtenkwesties. Op het mijne stond geen cijfer. ‘Jij moet opnieuw beginnen,’ zeiden ze, ‘want homorechten zijn geen mensenrechten.’ Toen wist ik dat ik echt iets moest doen.” De activist in Gigi was opgestaan.
Een Keniaanse coalitie voor gelijke rechten
“Ik was nog volstrekt naïef. Ik wist wel dat ik die gevoelens had, maar ik kende verder niemand die gay was. Dus ik googelde ‘gay in Kenia’. Een van de eerste zoekresultaten was GALCK, de Gay and Lesbian Coalition of Kenya. ‘Neem contact op’, stond er. Ik had geen mobiele telefoon, dus ik ging naar een winkeltje waar je een telefoonnummer en wat geld aan een vrouw geeft en die belt dan voor je.”
“Ik was doodsbang, ik durfde het word ‘lesbisch’ niet te zeggen. Dat was natuurlijk een behoorlijk vreemd gesprek. Ik zei iets in de trant van: ‘Ik denk dat ik het interessant zou vinden om uw organisatie te bezoeken. Ik denk dat u er bent voor eeeh… voor mensen zoals ik. Zullen we een afspraak maken?’. Ze nodigden me uit voor een filmavond. Toen ik daar aankwam, stond ik perplex. Ik had nog nooit een groep LHBTI’s (lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen, transgenders en interseksuelen, red.) bij elkaar gezien. En het waren er zo veel! Niet lang daarna ben ik gestart als vrijwilliger voor een van de organisaties die onder GALCK vallen, Minority Women in Action. Dat was de officiële start van mijn carrière als LHBTI-activiste.”
Als een trein
“GALCK is de verbindende factor tussen zestien organisaties, dwars door het hele land. Ik ben nu assistent programmamanager bij GALCK en directeur van Minority Women in Action. Ons team heeft echt vooruitgang geboekt, daar ben ik trots op. Toen ik begon was die gemeenschap helemaal verschrompeld, er gebeurde niets. Tegelijkertijd zag je LHBTI-ers worstelen met toenemend alcohol- en drugsmisbruik en huiselijk geweld. Er heerste een pijnlijk soort eenzaamheid.”
“Ik heb toen gezegd: ‘We moeten de boel nieuw leven inblazen. We moeten een ruimte creëren waar LHBTI’s bij elkaar kunnen komen. Gewoon een beetje barbecueën, filmpje kijken, praten.’ Nu, twee jaar later, hebben we twee keer zoveel leden en loopt het als een trein. We concentreren ons voornamelijk op seksuele- en reproductieve rechten. Op dit moment is het voor een homostel praktisch onmogelijk om een kind te krijgen in Kenia, omdat de wet relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht strafbaar stelt. Lesbiennes zeggen meestal dat de vader ze heeft verlaten. Dat is makkelijker en veiliger dan de waarheid spreken. Maar vrouwen hebben wel een pseudo-papa nodig om hun kind in te schrijven voor school, huisvesting, medische zorg, alles.”
“Geen bedrijf wil mij ooit nog inhuren”
“Ik ben maar een eenvoudig meisje, we hadden het niet breed. Ik ben maar één jaar naar de universiteit geweest, ik heb geen officiële opleiding of diploma’s. Alles wat ik weet, heb ik in de praktijk geleerd. Ik werk op basis van ervaring. Aan de andere kant zou je ook kunnen zeggen dat mijn energie hier beter besteed is dan in de schoolbanken. Hoe dan ook, dit is het werk dat ik heb gekozen. En dankzij die keuze zal ik nooit een baan hebben buiten de mensenrechtenbeweging. Geen bedrijf wil mij ooit nog inhuren.”
Vol met haat
“Acceptatie? Zo ver is het nog lang niet in Kenia. Sommige vrienden van mij zijn doorgewinterde activisten, die helemaal instorten als ze uit de kast komen bij hun ouders en onterfd worden. Mensen zitten zo vol met haat. In Nairobi is er letterlijk één kroeg waar ik naartoe kan. En op het platteland is het taboe nog groter. We hebben enorme culturele en religieuze grenzen te verleggen.”
“Toen mijn moeder erachter kwam dat ik lesbisch ben, was haar instinctieve reactie angst en woede. Ze snapte niet hoe ik zo egoïstisch kon zijn en was bang dat iemand me kwaad zou doen of zelfs zou vermoorden. Zoals wij worden opgevoed, spreek je je ouders niet tegen. Dus ik liep weg. Na een maand of drie had ik genoeg moed verzameld om het gesprek met haar aan te gaan. Ik deed mijn best om haar door mijn ogen te laten kijken. En ze luisterde. Inmiddels begrijpt ze dat homoseksualiteit geen keuze is. Maar weet je, het feit dat mijn moeder me accepteert betekent dat ik bevoorrecht ben. En dat is natuurlijk geen goede zaak.”
Out and About
In ‘Out and About’, de film die op zaterdag 11 maart vertoond werd tijdens de Roze Filmdagen, zegt Gigi’s moeder: ‘Ze is nog steeds het zelfde meisje. Alleen haar seksualiteit is anders.’ Ook vertelt ze haar dochter dat ze niet langer moet liegen over haar werk en haar partner en voor de hele familie uit de kast moet komen. ‘Ze hebben altijd van je gehouden en dat blijft ook zo.’ Dat was een emotioneel moment voor Gigi. “We hadden het daar nog nooit over gehad, dat ik het aan de rest van mijn familie zou vertellen. Daar zag ik ontzettend tegenop en het was een enorme opluchting toen mijn moeder dat zei. Ik ben zo trots dat ze durfde mee te werken aan de film, want zonder risico’s is het niet. Nu helpt ze ons om het verschil te maken.”
Platform voor ouders
Door juist de ouders aan het woord te laten, snijden de filmmakers een belangrijk thema aan. “Wat we in Kenia echt nodig hebben, is een platform voor ouders van LHBTI-kinderen. Een veilige plek waar ze andere ouders kunnen ontmoeten die voor dezelfde uitdagingen staan. Dan zou echte verandering op gang komen, als ouders met ouders kunnen praten, familie met familie.”
Hivos en de strijd voor gelijke rechten
Je bent wie je bent en je houdt van wie je houdt. Dat zou overal vanzelfsprekend moeten zijn! Maar wist je dat in 71 landen nog steeds antihomowetten bestaan? Soms staat er zelfs de doodstraf op als twee mannen of twee vrouwen laten zien dat ze van elkaar houden. Het zijn niet alleen deze wetten die vrijheid in de weg staan; vaak speelt de publieke opinie ook een belangrijke rol. Er heerst nog veel angst en agressie. Wij werken aan een wereld waarin diversiteit gezien en gevierd mag worden. Daarom steunen we moedige mensen en hun organisaties die vooropgaan in deze strijd.
